Μια «κατάρα» 120 ετών «έσπασε» για την ελληνική κολύμβηση το αργυρό του Γιαννιώτη. ● Το ιστορικό προηγούμενο της Ζέας (11/4/1896) και οι περιπτώσεις των Ανδρέου- Χωραφά!
*
Το είπε στις πρώτες του δηλώσεις, μετά την κούρσα που έθρεψε το μύθο του: «Ήταν το απωθημένο μου…». Προσωπικώς. Για την ελληνική, πάλι, κολύμβηση, εν συνόλω, το αργυρό μετάλλιο του Σπύρου Γιαννιώτη στα 10 χλμ. OpenWater του Ρίο, κατεγράφη ως κάτι (απείρως) περισσότερο: ως το θυμωμένο γρονθοκόπι, που «έσπασε» με πάταγο, μια υπεραιωνόβια κατάρα: της αδυναμίας της να αποσπάσει ολυμπιακό μετάλλιο, μετά τους Ολυμπιακούς του 1896!
Μια τέτοια, «σκουριασμένη» παράδοση, «έσπασε» με κρότο ο μεγάλος Κερκυραίος: το πρώτο ελληνικό, ολυμπιακό μετάλλιο στην κολύμβηση, μετά από 120 χρόνια!
Το «σιγόψηνε» απ’ το 2004. Αθήνα, τότε, γίνεται ο πρώτος απ’ το 1896 που συμμετέχει σε δύο τελικούς πισίνας. Στο Λονδίνο (2012) η 4η θέση του στα 10 χλμ. ανοικτής, κατεγράφη ως η καλύτερη θέση Έλληνα κολυμβητή. Και τώρα, το απόλυτο… Το αιώνιο respect…
Kαι ο προκάτοχος; Δύο, κατ’ αρχήν, οι «εκλεκτοί»: Ιωάννης Ανδρέου, αργυρό και Ευστάθιος Χωραφάς, χάλκινο (Κεφαλονίτης, γεν. 1871). Δευτερότριτοι (με πρώτο τον Ούγγρο, Άλφρεντ Χάγιος) στα 1.200 μ. ελεύθερης κολύμβησης (συνολικά, μετείχαν εννέα αθλητές από τέσσερις χώρες). Το, χρονικά, τελευταίο (απ’ τα τέσσερα) κολυμβητικά αγωνίσματα των πρώτων Ολυμπιακών, που διεξήχθησαν στις 11 Απριλίου 1896 (ή 30 Μαρτίου, η κλασική διαφορά των 12 ημερών, μεταξύ παλαιού και νέου ημερολογίου), στο λιμάνι της Ζέας.
Είχαν προηγηθεί το χρυσό του Ιωάννη Μαλοκίνη, το αργυρό του Σπυρίδωνα Χαζάπη και το χάλκινο του Δημητρίου Δρίβα στα 100 μ. ελεύθερο ναυτών και τα δύο μετάλλια (αργυρό και χάλκινο) των Αντώνη Πεπανού και Ευσταθίου Χωραφά στα 500 μ. ελεύθερο. Την ίδια ημέρα μεν, αλλά νωρίτερα. Οπότε…
Αν, μάλιστα, πάρουμε το πράγμα «κυριολεκτικά», τότε ο πραγματικός «αμέσως προηγούμενος» του Γιαννιώτη, ήταν μονάχα ο (δεύτερος) Ανδρέου. Κι αυτό, καθώς, με τα δεδομένα των καιρών, ο τρίτος της κατάταξης δεν έπαιρνε μετάλλιο. Μόνο ο πρώτος (ασημένιο) και ο δεύτερος (χάλκινο)!
Πολλά στοιχεία για το curriculumvitaeτου Ιωάννη Ανδρέου δε διασώζονται. Μόνο πως ανήκε στον Όμιλο Πεζοπόρων Πειραιώς, ο χρόνος του (21:03.04 έναντι 18:22.01 του Χάγιος) και οι ευρύτερες συνθήκες επί των οποίων σημείωσε τη διάκριση.
Κατ’ αρχήν, ενώπιον άνω των… 40.000 θεατών (ρεκόρ αγώνων ες αεί σε κολυμβητικούς) που είχαν φροντίσει για μια θέση στην παραλία, σε βάρκες και σε πλοία που βρίσκονταν «αραγμένα» στο λιμάνι (μεταξύ αυτών και ο μεγάλος μας συγγραφέας, Παύλος Νιρβάνας)!
Κι εν δευτέροις, κολυμπώντας στη χαμηλότερη θερμοκρασία που διεξήχθησαν ποτέ κολυμβητικά αγωνίσματα στο πλαίσιο Ολυμπιακών Αγώνων: μόλις 13 βαθμοί Κελσίου – μπόλικο κρύο, αέρας και (δαμάζοντας τα) κύματα.
Διασώζεται, μάλιστα, επ’ αυτού, των συνθηκών, και μια ανέκδοτη ιστορία, του Αμερικανού, Γκάρντερ Ουίλιαμς, απ’ τη Μασαχουσέτη. Ο οποίος, λέει, αν και είχε ταξιδέψει χιλιάδες χιλιόμετρα για ν’ αγωνιστεί, ξοδεύοντας όλες του τις οικονομίες, «τη στιγμή που στεκόταν όρθιος στη βάρκα, μαζί με τους άλλους, αναμένοντας την πιστολιά εκκίνησης, μόλις αυτή ακούστηκε κι ενώ όλοι έκαναν το καθιερωμένο μακροβούτι για να κερδίσουν μέτρα πριν βγουν στην επιφάνεια και αρχίσουν να κολυμπούν, ο Γκάρντνερ φάνηκε αμέσως στην επιφάνεια και άρσισε να κολυμπά μανιωδώς προς την ακτή! Βγαίνοντας, φώναξε: «Ιησού Χριστέ… Πάγωσα!» («I’ freezing!») Έτσι, είχαν τελειώσει για αυτόν οι Ολυμπιακοί Αγώνες…» (βλ. Στ. Μίλεσης, «Ολυμπιακοί Αγώνες Κολύμβησης 1896 στη Ζέα», Pireorama.gr, 25/6/2012).